Borowik polski: zdjęcie i opis
Zadowolony
| Nazwa: | polski grzyb |
| Nazwa łacińska: | Imleria Badia |
| Typ: | Jadalny |
| Synonimy: | Koło zamachowe kasztanowca, Grzyb brunatny, Grzyb Pansky, Xerocomus badius, Borowik badius |
| Dane techniczne: |
|
| Systematyka: |
|
Borowik polski to jadalny grzyb z rodziny Boletovów. Wielu koneserów cichego polowania uważa go za tani przysmak dostępny dla każdego. Jest bardzo popularny w Europie Zachodniej, ale mieszkańcy przestrzeni postsowieckiej mają na jej temat nieco inne zdanie. Oficjalnie nie jest nawet zaliczany do pierwszej kategorii jadalnej: uważa się, że jego smak można porównać tylko z grzybami, ale jest bardzo daleki od białych grzybów. Gatunek ten swoją nazwę zawdzięcza przedsiębiorczym polskim kupcom, którzy sprzedawali go niemal w całej Europie, choć spotyka się go nie tylko w Polsce. Poniżej będzie zdjęcie i opis polskiego borowika.
Jak wygląda polski borowik?
Jest to dość duży przedstawiciel królestwa grzybów, którego wygląd najlepiej pasuje do klasycznego opisu grzyba, jak to przedstawiono w książkach dla dzieci. Okrągły kapelusz ma odpowiedni kształt, jego średnica może sięgać nawet 15 cm.
Czapka jest wypukła, pokryta cienką skórą, której praktycznie nie zdejmuje się. Jest sucha w dotyku, gładka, bez śluzu. Po lekkim deszczu czapka może mieć właściwości klejące. Młode owocniki mają biało-matową skórkę, dorosłe są brązowe i błyszczące. Sam kapelusz ma kolor ciemnożółty lub czekoladowo-brązowy.
Hymenofor ma strukturę rurową. Albo dorasta do nogi, albo nie osiąga do niej 5-7 mm. W tym drugim przypadku powstaje zauważalne nacięcie, taki kapelusz staje się cieńszy.
Zawarty w nim miąższ jest mięsisty i gęsty. Jego kolor to głównie biały lub żółto-biały. Na kroju miąższ może zmienić kolor na niebieski, a po chwili (do 1 godziny) kolor zmieni się na oryginalny.
Wysokość nóg sięga 12 cm, grubość - nie więcej niż 4 cm. Łodyga ma zwykle kształt cylindryczny. W stosunkowo rzadkich przypadkach może być nieco pogrubiony powyżej lub poniżej. Miąższ na łodydze jest włóknisty, nieco twardszy niż kapelusz. Kolor jasnobrązowy lub brązowy.
Zarodniki borowika polskiego mają kształt elipsoidalny, miodowo-żółty, gładki. W tym przypadku kolor proszku zarodnikowego ma oliwkowy odcień. Wielkość zarodników - odpowiednio nie więcej niż 16 i 5 mikronów długości i szerokości.
Gdzie rosną polskie grzyby?
Przeważnie borowiki polskie występują w lasach iglastych strefy umiarkowanej. Ale ponieważ może tworzyć mikoryzę nie tylko z iglakami, ale także z dębem, bukiem, kasztanowcem itp. D., można go również znaleźć w lasach liściastych. Gwarantowane, że można je znaleźć w każdym świerkowym lesie w Europie Zachodniej i Środkowej.
Preferuje gleby piaszczyste, chociaż może tolerować gleby gliniaste. Na piaskowcach występuje w postaci niewielkich kolonii, na glinach - głównie pojedynczo lub 1-2 osobniki. Z wielką niechęcią „osiedla się” przy martwych drzewach i przy pniach. Spotkanie polskiego borowika przy pniaku jest prawie niemożliwe.
Za ojczyznę gatunku uważa się wschód Polski i zachód Białorusi, ale to tylko jedna z wersji jego pochodzenia, która ma „komercyjne” podłoże. W rzeczywistości jest bardzo rozpowszechniony w Europie, na Kaukazie Północnym, zachodniej Syberii i na Dalekim Wschodzie. Przedstawicieli gatunku można spotkać nawet w Azerbejdżanie i okolicach Tiumeń.
Borowik polski jadalny czy nie
Grzyb należy do drugiej kategorii jadalnych, można go spożywać w dowolnej postaci: gotowany, smażony, suszony, solony, marynowany. Cechą grzyba jest dość długi okres dojrzewania. Późną jesienią, kiedy prawie wszystkie borowiki już się kończą, polski borowik wciąż jest dość powszechny.
Walory smakowe grzyba polskiego borowika
Miąższ „kapeluszowy” ma bardzo silny zapach grzybowy, który rozchodzi się na kilkanaście metrów, jednak nie odpycha, wręcz przeciwnie, polski grzyb pachnie całkiem przyjemnie. Niestety nawet przy niewielkiej obróbce cieplnej zapach polskiego borowika prawie całkowicie zanika.
Subiektywna ocena walorów smakowych może być bardzo różna w różnych źródłach. I nie chodzi tu tylko o osobiste odczucia smakowe tego czy innego eksperta. Piękny i duży polski borowik wygląda jakby mógł konkurować z „absolutnym szczytem” w świecie mikologii – borowikami. W rzeczywistości oczywiście tak nie jest.
Według klasyfikacji borowik polski należy do borowików i w pełni odpowiada tej niszy smakowej. Specjalnie ugotowany, w niektórych potrawach brzmi jak zwykły borowik, czasem zbliżając się do smaku borowika, ale nigdy go nie osiąga.
Jeśli chodzi o smak i aromat suszonych grzybów (główny sposób ich wykorzystania), to polski borowik nie będzie konkurował zarówno z borowikiem białym, jak i borowikiem zwyczajnym. W nim, w przeciwieństwie do tych przedstawicieli, aromat prawie całkowicie znika po wysuszeniu.
Jeśli chodzi o zwykłe dania - smażone pieczarki, zupę grzybową czy ogórki kiszone to możemy powiedzieć, że polski grzyb w tych potrawach zasługuje na ocenę 4,5 w pięciostopniowej skali. Zachowuje elastyczne właściwości miazgi, a jej smak uważany jest za bardzo dobry. Zmiana koloru łodygi i kapelusza na nacięciu całkowicie zanika podczas obróbki cieplnej. Czyli nie należy się bać, że po dodaniu do niej polskich borowików danie zmieni kolor na czerwony lub niebieski.
Korzyści i szkody grzyba polskiego borowika
Jak wszystkie grzyby, zaletą polskiego borowika jest to, że zawiera dużą ilość białka. Jego wartość energetyczna jest dość wysoka i jest w stanie szybko zaspokoić głód.
Polski borowik ma swoje przeciwwskazania. Przede wszystkim dotyczą one nie tyle samych grzybów, co miejsc ich zbierania. Znana jest właściwość grzybów do gromadzenia szkodliwych substancji i toksyn, dlatego nie należy zbierać polskich grzybów w bezpośrednim sąsiedztwie zakładów przemysłowych, rurociągów, linii energetycznych, linii kolejowych i drogowych oraz innych podobnych obiektów.
Standardowe ograniczenia w stosowaniu polskich grzybów dotyczą dzieci (poniżej 5 roku życia) i kobiet w ciąży. W tych kategoriach nie zaleca się używania grzybów w jakiejkolwiek formie. Dotyczy to również osób cierpiących na choroby przewodu pokarmowego.
Fałszywe dublety
Fałszywym bliźniakom polskiego borowika można przypisać następujące typy:
- pstrokate koło zamachowe. Kapelusz ma żółtobrązowy odcień, ale w miarę wzrostu pokrywa się pęknięciami, widać w nich czerwony miąższ, którego polski borowik nie posiada. Jest to grzyb jadalny, ale wielu go nie lubi, ponieważ zmienia kolor na jasnoniebieski.
![]()
- brązowe koło zamachowe. Kapelusz ma odcień żółtobrązowy lub ciemnobrązowy, ale jest nieco mniejszy niż u borowika polskiego. Ponadto wraz ze wzrostem obserwuje się pękanie skóry, podobne do barwnego koła zamachowego. Jednocześnie w spękaniach widoczny jest miąższ o barwie biało-żółtej lub biało-zielonej. Jest to również grzyb jadalny, ale jego smak nie jest zbyt wyrazisty. Tylko świeżo przygotowane potrawy mają dobry smak. Uważa się, że brązowy grzyb jest dobry tylko wtedy, gdy jest smażony.
![]()
Zasady odbioru
W związku z tym nie ma zasad zbierania polskich borowików. Można go odebrać o każdej porze roku, od końca lipca do pierwszych dni listopada. Czas dojrzewania drzew owocowych to około 2-4 tygodnie. Preferowane są osobniki młode, gdyż bardzo często owocniki, nie zdążywszy jeszcze przybrać nawet 50% „dorosłej masy”, są atakowane przez owady i ich larwy.
Jak gotować polskiego borowika
Polskie borowiki można przygotować w dowolny sposób odpowiedni dla grzybów.
To może być użyte:
- świeże (gotowanie zup, pieczeni, przystawek i przekąsek, podczas gdy konieczne jest gotowanie grzyba przez 10-15 minut);
- solone i marynowane;
- wysuszony;
- mrożony.
Nie ma ograniczeń w gotowaniu (z wyjątkiem 10-15 minutowej obróbki cieplnej). Niebieski kolor miąższu znika już w pierwszych minutach gotowania.
Wniosek
Borowik polski jest typowym mieszkańcem lasów strefy umiarkowanej. Można go znaleźć prawie wszędzie w Eurazji. Grzyb ma dobry smak i można go wykorzystać do przygotowania dowolnego dania grzybowego. Bliźniaki grzyba nie są niebezpieczne dla ludzi, więc pomyłka, jeśli przypadkowo dostaną się do kosza, nie będzie miała poważnych konsekwencji.
