Leczenie nieżytowego zapalenia wymienia u krów
Zadowolony
Nieżytowe zapalenie sutka u krów jest dość powszechne. Pierwsze oznaki nieżytu gruczołu mlekowego u krów są trudne do ustalenia nawet dla doświadczonego specjalisty. Aby zidentyfikować tę chorobę, konieczne jest zbadanie głównych objawów i patogenezy choroby.
Patogeneza nieżytowego zapalenia wymienia u krów
Nieżytowe zapalenie sutka u krów jest najczęściej wynikiem procesu zapalnego na skórze brodawek sutkowych i nabłonka kanału brodawki sutkowej w wyniku urazu wymienia, uszkodzenia błony śluzowej podczas doju. Drobnoustroje chorobotwórcze przedostają się do przewodów mlecznych i cysterny przez kanał brodawki sutkowej, rzadziej drogą krwiopochodną i limfogenną.
Nieżytowe zapalenie sutka u krów może wystąpić:
- w ostrej postaci trwającej do 10 dni;
- w postaci podostrej trwające do trzech tygodni;
- w postaci przewlekłej trwającej ponad miesiąc.
Patogeneza nieżytowego zapalenia wymienia u krów, która występuje w postaci ostrej, charakteryzuje się zwyrodnieniem, uszkodzeniem nabłonka gruczołowego i powłokowego gruczołu sutkowego z powstawaniem wysięku i migracją leukocytów do ogniska zapalnego.
Przy przedwczesnym leczeniu choroba staje się podostra lub przewlekła. Proces zapalny rozprzestrzenia się i wpływa na pęcherzyki gruczołu sutkowego. Nabłonek gromadzi toksyczne produkty przemiany materii mikroorganizmów patologicznych – egzo- i endotoksyny. Produkty metaboliczne prowadzą do śmierci gruczołowych komórek nabłonka. W mleku krowim pojawiają się płatki kazeiny i zanieczyszczenia śluzowe. Po kilku dniach w zaatakowanych płatach gruczołu mlekowego obserwuje się niedrożność dróg mlecznych, spowodowaną powstawaniem torbieli retencyjnych i wzrostem tkanki łącznej.
Etiologia nieżytowego zapalenia wymienia u krów
Przyczynami nieżytowego zapalenia wymienia u bydła są:
- naruszenie norm zoohigienicznych i zasad utrzymywania krów mlecznych;
- urazy wymion i strzyków;
- nieprzestrzeganie zasad sanitarnych podczas doju;
- naruszenie techniki doju maszynowego i ręcznego.
Krowy mleczne nie mogą być trzymane w wilgotnych, niewentylowanych pomieszczeniach z obniżoną temperaturą. Boksy i boksy muszą być codziennie czyszczone z obornika, a ściółka odnawiana. Niedopuszczalne jest również odciąganie mleka od krów z zapaleniem sutka na podłodze i ściółce - może to wywołać zakażenie wymion zdrowych zwierząt i nawrót choroby.
Przed dojem konieczne jest sprawdzenie zwierzęcia pod kątem uszkodzeń. Zranione obszary należy zdezynfekować. Urazy wymion są często wynikiem ciasnego trzymania zwierząt, dlatego pomieszczenia do trzymania i wyprowadzania stada mlecznego powinny być przestronne.
Katar zbiornika i kanałów mlecznych często występuje w przypadku naruszenia zasad maszynowego doju bydła, szorstkiego doju ręcznego, powodującego urazy wymion. Nieżytowe zapalenie wymienia u krów często występuje w pierwszych tygodniach laktacji. Często ta forma zapalenia gruczołu mlekowego rozwija się u jałówek z pierwszego cieląt.
Objawy kliniczne nieżytowego zapalenia wymienia u krów
Pierwsze objawy kliniczne nieżytowego zapalenia wymienia u krów z zapaleniem przewodów mlecznych i cysterny można zaobserwować w 3-4 dobie. Palpując dolną część ćwiartki wymienia i podstawę brodawki można wyczuć stwardnienie wielkości grochu. Na początku procesu zapalnego mleko odciągnięte z zaatakowanej ćwiartki ma niejednorodną wodnistą konsystencję z płatkami i grudkami kazeiny. W przypadku nieżytowego zapalenia wymienia u krów mleko staje się żółtawe lub niebieskawe. Podczas kolejnego doju mleko ma normalną jednolitą konsystencję i kolor.
W 3-4 dniu, w pierwszych porcjach sekretu, można zauważyć zsiadłe skrzepy, które wypełniają kanaliki mleczne i utrudniają odciąganie. Krowa nie odczuwa bólu podczas badania palpacyjnego i dojenia wymienia, stan ogólny zwierzęcia nie budzi niepokoju. Produkcja mleka przy kataralnym zapaleniu wymienia u krów może się nieznacznie zmniejszyć.
Najgroźniejszą postacią nieżytowego zapalenia wymienia u krów jest zapalenie pęcherzyków płucnych. Zapaleniu pęcherzyków płucnych towarzyszy pogorszenie stanu zwierzęcia, apetytu i wzrost temperatury do 40-41°C, częstsze stają się również tętno i oddychanie. Dotknięta ćwiartka lub część wymienia nieznacznie zwiększa swoją objętość. Występuje wzrost miejscowej temperatury, przekrwienie i ból przy palpacji wymienia. Sekret mleka ma niejednorodną konsystencję z zanieczyszczeniami skrzepów śluzowych, płatkami o szarawym lub żółtym odcieniu w całym doju.
Leczenie nieżytowego zapalenia wymienia u krów
W leczeniu nieżytowego zapalenia wymienia u krów stosuje się leki hormonalne, przeciwbólowe oraz antybiotyki. Przed rozpoczęciem leczenia nieżytowego zapalenia wymienia u krów zwierzę powinno ograniczyć się do karmienia soczystą, treściwą paszą, a także pojenia.
Dotkniętą chorobą część wymienia przede wszystkim należy uwolnić od mleka zakażonego patogennymi mikroorganizmami i ich produktami odpadowymi. W ciągu dnia należy 2-3 razy ręcznie doić zapaloną część wymienia. Przed dojem należy wykonać lekki masaż wymienia w kierunku strzyków.
Skrzepy śluzu nagromadzone w kanałach mlecznych i cysternie upłynnia się przez wprowadzenie 40-50 ml ciepłego roztworu sody (1-2%), a następnie dekantuje się przez 15 minut. 5-7 minut przed dojem (krowy niebędące w ciąży) można podać 25-30 IU oksytocyny (podskórnie) - pozwoli to na całkowite usunięcie zaatakowanej wydzieliny mleka z obszarów płata mlecznego. Po wpompowaniu mleka do chorej części wymienia przez kanał strzykowy należy wstrzykiwać raz lub dwa razy dziennie 8-10 ml emulsji Mastisan (A, B lub E) podgrzanej do 36-38 °C.
Rokowanie i możliwe powikłania
Dzięki terminowej diagnozie i właściwemu leczeniu choroby w początkowej fazie (5-7 dni) rokowanie jest korzystne. Produkcja mleka u zwierzęcia po nieżytowym zapaleniu sutka z reguły zostaje przywrócona.
10-15 dnia nieleczony proces zapalny przechodzi w katar pęcherzyków sutkowych. Powstawanie wielu węzłów i cyst prowadzi do atrofii wymienia i zatkania kanałów mlecznych. W takim przypadku produkcja mleka nie zostaje przywrócona do pierwotnego stanu.
Pierwsze objawy nieżytowego zapalenia wymienia u krów, szczególnie w początkowej fazie, są trudne do zidentyfikowania nawet dla weterynarza, dlatego leczenie tej choroby jest często przepisywane już wtedy, gdy pojawią się oczywiste objawy i powikłania. Nieżytowe zapalenie sutka często występuje w okresie laktacji. W okresie zasuszenia i rozruchu choroba występuje rzadziej. W okresie zasuszenia bardzo trudno jest określić obecność choroby, a na początku kolejnej laktacji proces patologiczny pogarsza się i przechodzi w postać kliniczną.
Zapobieganie katarowemu zapaleniu wymienia u bydła
Aby wyeliminować prawdopodobieństwo tej choroby, konieczne jest przestrzeganie podstawowych środków zapobiegawczych:
- utrzymywać w czystości stanowiska i inne miejsca, w których bydło mleczne jest utrzymywane (czyszczenie i dezynfekcja);
- obserwuj reżim temperaturowy, unikaj przeciągów;
- spełniają normy sanitarne dotyczące maszynowego i ręcznego doju krów;
- terminowe i stopniowe wypuszczanie krów przed wycieleniem;
- wykluczyć ciasne trzymanie zwierząt, aby uniknąć obrażeń wymienia;
- odciągaj pierwsze porcje mleka w specjalnych pojemnikach z siateczką – pomoże to zdiagnozować objawy zapalenia wymienia i zapobiegnie przedostawaniu się zakażonej wydzieliny mleka na podłogę.
W celu wczesnego wykrycia nieżytu i innych typów mastitis u krów konieczne jest regularne badanie wymienia i monitorowanie zwierzęcia, co w przypadku choroby pozwoli lekarzowi weterynarii zebrać historię medyczną i przepisać leczenie na podstawie uzyskane dane.
Wniosek
Nieżytowe zapalenie sutka u krów, podobnie jak inne formy tej choroby, jest niebezpieczne, ponieważ przy opóźnionym leczeniu część gruczołu mlekowego zwierzęcia może całkowicie utracić zdolność do wytwarzania mleka. Terminowe leczenie i zapobieganie chorobie, a także przestrzeganie norm zoohigienicznych dotyczących trzymania zwierząt mlecznych pomoże uniknąć konsekwencji nieżytowego zapalenia sutka.
